Overleven in Lent - deel 5: Een tweede huwelijk

Jenneke Dijckman (1745 – 1827), oudovergrootmoeder

Ik heb het al eerder gehad over de grote kindersterfte in 1783. Deze treft op 5 en 10 september ook het gezin Derksen en in de nasleep overlijdt eveneens vader Christiaan, op 5 oktober. We weten niet precies hoe oud hij dan is. Waarschijnlijk een jaar of 50. Misschien is hij de Christian Derksen die op 6 november 1735 in Lent is gedoopt, al is het vreemd dat hij dan geen van zijn 15 kinderen naar een van zijn ouders heeft vernoemd.

Hij laat een vrouw en kinderen na, staat in het register. Dat zijn er waarschijnlijk zes, totdat ook Jan sterft, 13 dagen later. De jongen, die als enige van negen kinderen uit Christiaans eerste huwelijk getuige was van diens tweede, wordt 17 jaar oud. Jenneke blijft achter en hertrouwt pas tweeënhalf jaar later.

Ik heb de indruk dat weduwnaars met jonge kinderen sneller hertrouwen dan weduwen. Is daar onderzoek naar gedaan? Enerzijds valt dit te verklaren door de grotere zelfredzaamheid van moeders met kinderen, anderzijds valt in zo’n gezin de belangrijkste inkomstenbron weg.

Hoe dan ook, Jenneke hertrouwt op 25 mei 1786 te Lent met Daniel Castein. Weer een huwelijk dat een groot leeftijdsverschil kent, al is zij nu de oudere:  40 of 41 jaar, hij is 27. Zo’n leeftijdsverschil noopt tot speculeren. Wat maakt een oudere weduwe met vijf kinderen een goede partij voor een jonge vrijgezel? Antwoord: bezit. Ze heeft zich immers ook die tweeënhalf jaar weten te bedruipen.

Bestiert ze nu de herberg/ het logement in haar eentje? Ze zou niet de eerste weduwe zijn die het bedrijf van haar man voortzet. Het is een van de weinige mogelijkheden voor een financieel onafhankelijk bestaan die een vrouw in de achttiende eeuw heeft. Aan de andere kant is Daniel misschien wel een kreupele lelijkerd die allang blij is dat hij een vrouw aan de haak heeft geslagen. Zoals zo vaak met dit soort speculaties: we zullen het nooit weten.

Jenneke krijgt met Daniel nog twee kinderen. Christina in 1788 en Anna een jaar eerder. Anna is een van mijn oudgrootmoeders. Jenneke overleeft ook Daniel, ondanks het leeftijdsverschil. Hij overlijdt in 1825, 66 jaar oud, na een huwelijk van bijna veertig jaar.    

Met grote dank aan de website van de Lentse Historische Kring, waar ik veel informatie over de geschiedenis van Lent heb gevonden.