dinsdag 20 juni 2017

Overleven in Lent - deel 4: Een oud vrouwspersoon

Jenneke Dijckman (1745 – 1827), oudovergrootmoeder


Lent bestaat in deze tijd uit twee helften, gelegen ter weerszijden van de Grift (een gedempt kanaal). Ten oosten woont de agrarische bevolking die grotendeels katholiek is gebleven, aan de andere zijde de hoofdzakelijk protestantse bevolking, die zich bezighoudt met handel, verkeer en dienstverlening. Omdat Jenneke protestants is, leeft zij met haar gezin waarschijnlijk in dat laatste gedeelte. Een andere aanwijzing daarvoor is het vreemde bericht dat juli 1774 in het begrafenisregister is genoteerd:
Op den 13 Julij sterft ten huijzen van Christ Derksen een oud vrouwspersoon uijt den Elzas gen: Marjan en is begraven op den 15: dito, Pro deo

Jenneke is inmiddels vijf jaar getrouwd met Christiaan, heeft in 1770 een zoontje Willem gekregen, twee jaar later dochter Johanna en in februari 1774 nog een zoon: Gerrit. Deze zijn juli 1774 allen nog in leven. Verder loopt de inmiddels zevenjarige Jan nog door het huis, dus je zou zeggen dat ze genoeg omhanden heeft.

Toch lijkt het erop dat ze met haar man een herberg of logementshuis drijft, ofwel tenminste iets bijverdient met het laten overnachten van reizigers die de overtocht van en naar Nijmegen maken. Hoe verzeilt anders een oude vrouw uit de Elzas in een woonhuis te Lent?

Het bericht roept meer vragen op. Wat doet een oude vrouw zo ver van huis, in een tijd dat het maken van grote reizen geen usance is? Reist ze alleen? Ze is pro deo begraven, dus eventuele medereizigers waren arm of niet bereid voor haar begrafenis te betalen.

Het is trouwens bijzonder dat de begrafenis niet anoniem is. Meestal lees je in begrafenisregisters ‘een soldaat’, ‘een reiziger’, ‘een vreemdeling’. Deze keer heeft de overledene kans gezien haar identiteit over te brengen zodat we nu weten dat de oude vrouw, die overlijdt in het huis van Christiaan en Jenneke, Marjan (vernederlandsing van Marianne?) uit de Elzas is.

Met grote dank aan de website van de Lentse Historische Kring, waar ik veel informatie over de geschiedenis van Lent heb gevonden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten