Een opmerkelijke carrière?

Berend Dijkstra (1888 – 1958)

Sinds de start van de bevolkingsregisters staan in huwelijksakten de beroepen van het bruidspaar en de getuigen vermeld. Ik verwerk deze gegevens in mijn database, omdat een beroep veel kan vertellen over de persoon in kwestie. Ik toonde dit eerder aan bij Jacoba Haaitsma. Berend Dijkstra is echter een geval apart.

Hij is in 1914 getuige bij het huwelijk van zijn zusje Annigje, die dat jaar in Apeldoorn trouwt met Albertus Hanssen, een letterzetter.

Berend is dan vijfentwintig jaar oud en we lezen dat hij een winkelbediende is.

Vijf jaar later in dezelfde stad, trouwt zijn jongere broer Anne Sijbren met Ida Octavia Langevoort.

Berend is weer getuige en deze keer is hij godsdienstonderwijzer. Van winkelbediende naar godsdienstonderwijzer is een flinke stap, maar geen onmogelijke. Wie weet heeft hij een avondstudie gedaan, naast zijn reguliere werk.

Dan trouwt Berend zelf, met Dirkje Mulder, en heeft hij weer een andere baan: tramconducteur.

Van winkelbediende naar godsdienstonderwijzer naar tramconducteur? Geen andere carrière in mijn stamboom verloopt zo grillig, maar het is mogelijk. Onwaarschijnlijk, maar mogelijk. Totdat je het tijdsverloop erbij betrekt; dan wordt het opeens een ander verhaal.

Anne Sijbren trouwt namelijk op donderdag 15 mei 1919 en Berend vijf dagen later, op dinsdag 20 mei. Je maakt mij niet wijs dat hij op donderdag een godsdienstonderwijzer is en op dinsdag een tramconducteur.

Dus wat is hier aan de hand? Berend is een grappenmaker. Zo eentje die houdt van practical jokes. En hij is geen lieverdje, eigenlijk het tegenovergestelde van een rechtschapen en vrome godsdienstleraar. Zodat het voor hem – en wellicht ook zijn broer – een enorme bak is als hij tijdens het huwelijk van die laatste beweert een godsvruchtige onderwijzer te zijn, waarbij men hem nog gelooft ook, en dit vastlegt in een akte die ik een eeuw later onder ogen krijg.

Hij zal zowel winkelbediende als tramconducteur zijn geweest, en hij heeft nog minimaal één andere baan gehad. Berend overlijdt namelijk in 1958 in Brunssum en is dus een van de vele mannen uit de Hubertsstamboom die begin vorige eeuw vanuit het noorden naar Limburg afzakten om mijnwerker te worden. Godsdienstleraar is hij ieder geval niet geweest.

Update 13 mei 2021

Drie jaar heb ik vanwege gezondheidproblemen niets gedaan aan deze website. De laatste tijd voel ik me wat beter, dus ben ik me er voorzichtig weer in aan het verdiepen. Zo zag ik onlangs op Geneanet tot mijn verrassing dat iemand me een bericht had gestuurd, al op 20 september 2020. Vol schuldgevoel, omdat de schrijver acht maanden vergeefs op een reactie van mij had gewacht, begon ik te lezen. Ik plaats het bericht ook hier: 

Beste Albert, 

Bij het zoeken naar informatie over mijn voorouders kwam ik je blog tegen over Berend Dijkstra, mijn opa. Het zal je misschien verbazen, maar hij is zéker wel godsdienstonderwijzer geweest. Hij heeft lange tijd in dat vak gewerkt in Limburg, tot aan zijn dood. Het kan goed zijn dat hij het op papier al was in Apeldoorn maar zijn brood verdiende met werk als tramconducteur. Ik weet van mijn vader dat hij veel verschillende functies heeft gehad voordat hij uiteindelijk als godsdienstonderwijzer ging werken. Ik kan me voorstellen als je zijn verhaal niet kent, dat je er vraagtekens bij zet. Maar omdat ik vanuit mijn familie het verhaal van Berend (mijn opa) wél ken wilde ik het je graag laten weten. Hij wordt in je blog niet echt heel fijn omschreven en dat voelt onterecht. Omdat hij niet meer kan reageren op je tekst, doe ik het. Vandaar deze mail :).  

Hartelijke groet,  Renate Dijkstra  

Een wijze les van een kleindochter van Berend: hoe je veel te gemakkelijk de verkeerde conclusies kunt trekken uit oude documenten. Daarom laat ik mijn oorspronkelijk tekst ook staan, als illustratie van mijn falen. Tenslotte bedank ik Renate voor haar les. Ik zal voortaan voorzichtiger zijn bij de interpretatie van teksten over mensen die ik niet ken en nooit zal leren kennen.