Beroepen - Deel 2

 Batmeester – Henricus Mevissen (1727 – 1783)

Nee, dit is geen typefout, Henricus Mevissen was inderdaad een batmeester. Een beroep dat niet meer bestaat, want in mijn Van Dale woordenboek uit 1992 staat dit woord niet. Net zo min als het werkwoord batten of bat in de betekenis van een krib. Maar laat ik eerst vertellen wat het beroep van batmeester inhield.

Kribben

Een batmeester werd, meestal op voordracht van de gemeente, aangesteld om de staat van de kribben in een rivier te overzien en zo nodig nieuwe kribben aan te leggen of bestaande te herstellen. Dit werk – het batten – werd verricht door batters, onder leiding van de batmeester.

Soms berekende de batmeester ook de kosten van de aanleg, zoals blijkt uit deze brief uit 1784 van de batmeester van Ohé en Laak:

Ik ondergeschreven batmeester van de gemeente van Ohé en Laak, verklaare kragte deezes bevonden te hebben, na rype examinatien ende calculatien mit assistentie ende byweezen van den mede ondergeteekenden Collecteur derselve gemeente, dat omme het goed Cantelmo wederom met behoorlyke bat- en ryswerken te voorzien en daardoor tevens verdere inbraken te bewaren, aan materialen ende arbeidsloonen ten minsten sal moeten besteed worden eene somme van twaalf duizend guldens hollands.

Op de Laak den 10de September 1784.
Andries Kanters, batmeester.
A. M. Gielen.  

Een hoop geld in die tijd, maar de batten waren het waard. Ze voorkwamen dijkdoorbraken, overstromingen en het afkalven van oevers. 

Detail begrafenisregister

Henricus Mevissen was batmeester in Herten, een dorp aan de Maas, ongeveer een kilometer ten zuiden van Roermond. Hij was niet aangesteld door de gemeente, maar werkte voor het munster (kloosterkerk, monasterium, bisschoppelijke kerk). Voor zover ik heb kunnen ontdekken, lag er in Herten geen klooster, maar in het naburige bisdom Roermond waren er meerdere, evenals de Sint-Christoffelkathedraal, de kathedraal van het bisdom Roermond. Waarschijnlijk was het bisdom of een klooster eigenaar van de oevergronden langs de Maas bij Herten en dus verantwoordelijk voor de bescherming ervan. 

Van Henricus Mevissen weet ik weinig. Hij is een van mijn oudgrootvaders, geboren in 1727 te Herten en overleden in 1783 in dezelfde plaats. Hij trouwde op 14 oktober 1753 te Herten met Margaretha Vermeulen, met wie hij zes kinderen krijgt, drie meisjes en drie jongens. De op één na oudste van de meisjes, Cornelia, is een betovergrootmoeder van me. Zij trouwde met een landbouwer. Dat is volgens mijn woordenboek een beroep dat nog wél bestaat.